Opracował Jacek Pasikowski
Historia jachtów duńskich klas „Spidsgatter” sięga roku 1927, kiedy to powstał pierwszy S45 D1 „Bjorn” projektu Georga Berga. Oznaczenie klasy składa się z litery „S” od „spidsgatter” i liczby oznaczającej powierzchnię żagli w m2. Po symbolu klasy występuje litera oznaczająca kraj (D - Dania) i numer kolejny nadawany chronologicznie. Jednostki klasyfikowane są według powierzchni żagli i wielkości do 6 klas: S20, S26, S30, S38, S45 i S55. Reguły klasy mają charakter otwarty - dopuszcza się pewną indywidualną zmienność geometryczną w ramach narzuconych ograniczeń strukturalnych. Decyzja o stworzeniu klas Spidsgatter była skutkiem zapotrzebowania na niezbyt kosztowne, wytrzymałe, pojemne jednostki do żeglugi i regat. W celu ograniczenia kosztów, w zapisach reguł klasy określono, że jednostki powinny być zbudowane z sosny lub jesionu i dębu, z masztem ze świerku skandynawskiego.
W marcu roku 1926 JSU (duński związek żeglarski) rozpisał konkurs na projekty szpicgatów o powierzchni żagli 30 i 45 m2. Rozstrzygnięcie nastąpiło we wrześniu. Zwycięzcą w kategorii 45 m2 został Aage Utzon przed Georgiem Bergiem i A. Wittem, natomiast w kategorii 30 kolejność była odwrotna – wygrał Berg przed Utzonem. W styczniu 1927 roku ustanowiono oficjalnie klasy Szpicgat 30 i 45, a w roku następnym zasady budowy łodzi tych klas. W roku 1931 w stoczni Georga Andersena w Horsens rozpoczęto budowę pierwszego szpicgata wg. reguł klasy. Jednak za pierwszy jacht klasy Spidsgatter uznano zbudowany w roku 1927 S45 D1 „Bjorn” autorstwa Georga Berga, mimo że powstał, zanim ustalono reguły klasy. Łódź zbudowano według rysunku konkursowego Berga z roku 1926. Komisja widocznie dość swobodnie interpretowała reguły klasy w przypadku pierwszych jachtów. Rysunki konkursowe były bardzo różne, a łodzie zbudowane na ich podstawie już istniały.
W roku 1933 ustanowiono klasę S20, a w roku 1935 kolejne S26 i S38. Rok 1936 przyniósł uznanie kolejnej klasy S55. Przy tej okazji dyskutowano, czy sosna oregońska może być stosowana na budowę masztów. Wniosek nie został przyjęty i podkreślono, że do budowy masztów należy używać świerku skandynawskiego.
Łodzie klas-szpicgat budowano głównie w latach 1930-1950, przy czym większość z nich powstała przed II wojną światową. Ostatnią zbudowaną i sklasyfikowaną łodzią był S30 D50 „Toy” z 1963 roku. Co najmniej 12 szpicgatów zostało zbudowanych w okresie 1943-63 dla marynarki. Tak liczne realizacje uczyniły ten projekt najpopularniejszą klasą szpicgatów. W efekcie zbudowano w poszczególnych klasach następujące ilości łodzi:
| S20 | 4 |
|---|---|
| S26 | 18 |
| S30 | 48 |
| S38 | 24 (może 26) |
| S45 | 15 |
| S55 | 2 (może 3) |
Wykres poniżej pokazuje liczbę jednostek zbudowanych według projektów trzech projektantów, w poszczególnych latach. Obejmuje on liczbę 112 jednostek zbudowanych i sklasyfikowanych. Zwraca uwagę duża liczba łodzi Aage Utzona, budowanych szczególnie po II wojnie światowej, w tym wiele dla marynarki.
Materiały i informacje zaczerpnięto ze strony http://www.geocities.com/Yosemite/Geyser/6982/